August 14, 2010

Openbaar vervoer in Nederland

Mensen, mensen. Wij Nederlanders klagen en klagen maar. Over het weer, over de buren, over de regering, over de economie … over meer dan goed voor ons is. Echt, geloof me, zoveel is er niet om over te klagen.

Het weer in Nederland was al kut voordat er ook maar iemand wás die er over kon klagen. We zijn hier ooit zelf komen wonen. Al weet niemand meer waarom nu precies. Maar dat terzijde.

De buren, ach. De buren. Dat zijn toch die mensen die naast u wonen? Precies. En waar woont u? Exact! Naast de buren. Nou, vlug mee ophouden dus. Met dat gezeur over de buren. U doet er uzelf een plezier mee.

De regering. Niet veel soeps, misschien. Maar die hebben we zelf gekozen. En als u niet heeft gestemd, mag u ook niet mopperen. Dat mag niet. Van mij.

De economie kost altijd meer dan we hebben. Hoe goed het ook gaat. Ik weet niet of u het zich nog kunt herinneren, maar eind jaren '80, en begin jaren '00 (toen het zo 'goed' ging) heeft de regering een aantal keer een miljardenmeevaller gehad. Geen 4 of 5, maar 40. Niemand heeft ons ooit verteld wat er met die meevallers is gebeurd. Dat dat geld op is, zoveel is wel zeker. Het kwartje van die lul van Kok is ook verdwenen. Dus, okay, eerlijk is eerlijk, over de regering klagen mag dan. Maar, doe er de volgende verkiezingen wat aan: ga stemmen!

Maar dan, oprecht klagen. Oprecht klagen mag hier over het openbaar vervoer. Dat mag. Niet dat het helpt (of zelfs maar oplucht), maar het mag. Want daar hebben we alle redenen toe. En dat zijn deze (en dan vergeet ik er vast nog een paar):

- Een reis met de trein in Nederland kenmerkt zich door een welhaast onbetaalbaar vervoersbewijs (pas op: het is GEEN zitplaatsbewijs, want de NS garandeert alleen het vervoer, geen zitplaats - en hoeft zo ook geen onderscheid te maken tussen een staplaats, met je neus in iemands oksel en een zitplaats), en de meest smerige treinstellen die je maar kunt vinden. De toiletten (welke ze er zelfs uit willen slopen, uit de treinen op de kortere trajecten - want, beste mensen, in ons onmetelijk grote Nederland zijn ook kórte trajecten. En tijdens zo'n reis hoeft niemand naar het toilet). Te smerig om met een stok naar te wijzen. De spitstreinen zitten altijd vol, en voor de rest van de dag, razen ze als doelloze geraamtes heen en weer. Alles in de trein is vies. De stoelen, de afvalbakjes, de (klap)tafeltjes, de vloer. Ja zelfs het plafond. Okay, verder. Smerig en duur, dus.

- De dienstregeling is alleen te begrijpen als je vaak met de trein reist en op een gegeven moment ongeveer, door schade en schande, wel weet waar je moet zijn. Er zijn dagelijks (niet jaarlijks, of zelfs maar maandelijks) omleidingen en werkzaamheden (over deze werkzaamheden later meer) welke om de minuut onverstaanbaar klinken uit enorm verouderde luidsprekers die meters boven de grond hangen. Dat zijn luidsprekers uit de jaren '70. Van Philips. Ik ben het type even kwijt, maar u kent ze wel. Die lange smalle. Toeristen, daar houden we toch zo van?, zijn bij aankomst op Schiphol aan hun lot overgelaten. Een internationale luchthaven (en geen kleintje) met een treinstation. Da's toch mooi, zou je zeggen. Geen woord Engels te bekennen. Niet te doen. En een kaartje kopen? Op Schiphol? Voor de trein (als je eenmaal weet welke en waar)?

- Kaartje kopen. Dat kán bij de balie, maar is wel duurder. Nee, dan bij een automaat. Handig. Bravo! Erg handig, inderdaad. Als je een Nederlandse pinpas hebt, of 40 euro in muntjes.

- Zonder kaartje gepakt? Zo heet dat in Nederland: je wordt gepákt zonder kaartje. Dan de ritprijs EN 35 euro boete. De kans dat je 'gepakt' wordt bestaat vooral als het erg druk is (want anders hoeven ze het niet te doen, natuurlijk), maar voor de overige uren - als de trein leeg en verlaten door de weilanden rijdt en de enige inzittenden de vandalen zijn die de trein van binnen opvrolijken met opruiende kreten, onleesbare boodschappen en vunzige tekeningen uit hun dikke stiften, en het meisje dat graag naar huis wil, maar eerst op het toilet van alle kanten wordt aangerand - zijn de controleurs nergens te bekennen. En de volgende dag in de krant: De NS neemt dit hoog op! Fuck toch op, NS.

- Op de stations verdwenen de balies. Alleen nog automaten. Lekker veilig idee. Maar! Wat zeg ik nu? Er staan toch ook palen met een Alarmknop? Ach, natuurlijk. Wel eens in Maarn op het station staan wachten? 's Avonds? Op de laatste trein naar Utrecht? Ik geef het u te doen.

Dat was de trein. Oh nee, wacht even. Dat was de trein nog helemaal niet. Vroeger had je dus de NS. Nu is dat versplinterd. In het noorden rijden vuige bedrijfjes de treinen.

… en dan zijn daar nog de bussen van inmiddels twintig verschillende eigenaars, de trams, de RandstadRail .. allemaal met eigen regels, kaartjes …

Ik word er zo moe van.

Ik ga er dan ook mee ophouden. Ik merk dat ik een heel boek zou vol kunnen schrijven over ons ellendige openbaar vervoer. Ik heb het nog niet gehad over de poortjes, de OV-Chipkaart (wat een aanfluiting) … Het is te triest voor woorden. Maar wat NOG erger is, dat een bedrijf als ProRail zichzelf werk verschaft door in de winter te zeggen: het is te koud, in de herfst: het is te nat, in de zomer: het is te warm (of het is vakantie - weet u, er zijn altijd meer mensen NIET op vakantie dan wel….) - altijd een excuus om ergens een verrotte rails of bovenleiding te vervangen. En maar cashen, en de overheid maar geld pompen in dit aan alle kanten rammelend apparaat.

En dan de prijs van een kaartje … nee, mensen. Voor 271 euro reist u in een comfortabele slaapcoupé van Amsterdam naar Moskou (zonder overstap!). En die trein komt altijd STIPT op tijd aan. Geloof me, ik heb dat nu 6 keer gedaan. Heen en weer. Geen probleem. Al had ik de laatste keer wel vertraging. Weet u wanneer? Toen we bij na Emmerich Nederland binnenkwamen, hebben we 4 uur stilgestaan, omdat het treinverkeer in Nederland ontregeld was vanwege de sneeuw. Ik zal het nooit vergeten. Het was voor het eerst in 900 jaar dat het sneeuwde in Nederland, en de treinen wisten het gewoon niet meer. Het was bijna sneu. Die trein uit Rusland, waar het in de winter ook sneeuwt en koud en guur is, reed in 36 uur netjes van Moskou naar Amsterdam. Van -20 Celsius tot aan -5 in Emmerich. En toen …

Het allerergste vind ik nog wel dat .. genoeg nu. Ik moet er echt mee ophouden. Klagen over het OV kan ik uren doen. En u vast ook. Erg he? Dat daar niets aan gedaan wordt. Niets, behalve mooie woorden en recht lullen wat krom is. Het gaat steeds slechter. Minder treinen, meer mensen. Minder personeel, onveiliger … maar vooral: duurder.

Ik wil best voor een tiende van de ritprijs in een goederenwagon staan, hoor. Ik ga niet met de trein voor het comfort (in sommige 1e klasrijtuigen bestaat dat nog, dat moet gezegd - behalve als het heel druk is, want dan wordt de 1e klas opgeheven, en komt het schorriemorrie naast en tegenover je zitten). Ik ga ook niet met de trein om eens heerlijk te kunnen gaan zitten kakken. Nee, ik ga met de trein om van A naar B te komen. En dat is al lastig genoeg. Dus, dan sta ik net zo lief in een kale, houten wagon met een gat in de vloer.

Bent u daar nog? Ja, sorry hoor .. maar ik moest even. Troost u, in mijn hoofd was dit verhaal vijftien pagina's langer, maar mijn vingers zijn moe en gaan thans een peuk opsteken.

Fred


p.s. 'k heb geen zin meer om bovenstaand gedrocht op tik-, spel- en stijlfouten meer na te kijken. Dus, vindt u een fout: dan mag u hem houden.





© Fred Händl - 2010




No comments: